İslam dininin en zirve ibadeti namaz ibadetidir. Namazın üstünde bir ibadet yok. Bir anne, bir baba, bir muallim çocuk yetiştirirken çocuğa namazı öğretmeleri ya da namazı eğitim olarak İslam namına en önemli ibadeti öğrettikleri anlamına gelir. Çocuk namaz ehli olduğu zaman İslam’ı zirvede yaşamış olur. Bir çocuk namaza ehil olmadıkça, onun ne ahlakı garanti altında olur ne de diğer tavırlarında ‘yüzde yüz güvenilebilir’ denecek insan olur. Ama namaz Allah’ın ahkâmıyla sabit ki, kötülüklere karşı en büyük teminattır. Namaz, kötü lehçeden ve kötü eylemden koruyan bir ibadettir. Çocuğun kesinlikle eğitiminde namaz zirvede tutulmalıdır. Ancak çocuğun namaz eğitimi mesela Kur’an eğitiminden çok daha zordur. Çünkü Kur’an’a eğitim olarak ayırmamız gereken süre, ortalama bir haftadır. Hâlbuki çocuğun namaz ehli olması için gerekli süre eğer Medine-i Münevvere’de, Peygamber aleyhisselam zamanında yaşıyorsanız dört yıldır. Çünkü Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz çocuğun namaza alıştırılma sürecini yedi yaşında başlamasını emrediyor. On yaşı sonuna kadar da bu eğitimin devam edeceğini söylüyor. Yedi, sekiz, dokuz, on. Demek ki Peygamber aleyhisselam zamanında Medine-i Münevvere’de yaşayan bir ailenin namaz eğitimi çocuk için dört yıldır. Medine’den ne kadar uzaktasınız? Peygamber aleyhisselamın asrından ne kadar uzaktasınız? Sizin çocuğunuzun yaşadığı fitne fesat zamanı nasıl bir zamandı? Bunu hesap ederek bu dört yılı çoğaltıp azaltabiliriz. Ama dört yıldan önce çocuğa rükû yapma, secde yapma öğretilebilir. Fatiha suresi ve Kur’an-ı Kerim’den yirmi-otuz sure de iki üç günde öğretilebilir. Namazı zevk haline getirmek için en az dört yıl gerekir. Anneler babalar, namaz konusunda ne kadar sertlik yönünü tercih ederlerse çocuğun namaz başlamasını ve namaza alışmasını da o kadar zorlaştıracaklar demektir. Çocuklarımızın namaza alıştırılması için bin bir kılığa girmeye razı olmalıyız. Çünkü çocuğumuzun namaza alışması veya alışmaması bizim en zirvedeki ibadeti, ona ehil hale getirip getirmememiz anlamına geliyor. Çocuklarımızı zorlamadan, tabii ortamlarda, yalvararak, hediyeler vererek, artık hangi psikolojiyi izleyeceksek, hangi pedagojik kurallara bakarak yapacaksak çocuklarımıza namazı sevdireceğiz. Namazı seven çocuk er geç namaza dönecektir. Namaz için dayak yiyen, hırpalanan, ceza gören çocuğun namaz kılması için uzun yıllar gerekebilir, dikkat etmek zorundayız. Bu mukaddes görevi üstlenen bizler için çocukların bilinçaltına namazı doğru bir şekilde yerleştirmek için ev içinde yapılabilecek faaliyetleri şöyle sıralayabiliriz.
1. Kitaplarla
Namaz ve abdesti konu alan içinde cami resimleri olan çeşitli kitapların edinilmesi çocuklar için faydalı olur. Sürekli namaz kılan insan resimlerini görmesi ile namaz çocuğun bilinçaltına yerleşir özellikle resme odaklanarak boyanan boyama kitapları çok etkilidir.
2. Hadisler
Küçük yaşlarda namaz içerikli hadisleri yazmak için defter oluşturup hadisler defterlere kaydedilince yanına uygun resimler yapmak ve bunları boyamasına teşvik etmek faydalı bir uygulamadır. Örneğin “Namaz dinin direğidir” hadisini yazıp yanına bunu uygun resimler çizilerek hadiste söylenmek istenenler resimli anlatılabilir.
3. Oyun
Oyun çocuk eğitiminde en önemli araçlardan bir tanesidir. Çocuklar oyun oynarken zihinsel anlamda gelişirler ve en iyi öğrenmesini oyun oynarken yaparlar çünkü oyunları isteyerek oynarlar bir şeyin öğrenilmesi için de öğrenecek kişinin istekli olması şarttır. Bu sebeple oyun çağındaki çocuklara en güzel ibadet eğitimi, ibadet ihtiyacını oyunların içine yerleştirmektir. Örneğin çocuklarla parmak oyunları oynarken sırayla elleri sayarak “bu abdest almış bu Namaz kılmış bu uyumuş uyanınca Neden beni kaldırmadınız Ben de namaz kılacaktım demiş” şeklinde namazı konu alan oyunları oynamak onların farkında olmadan namaza ve abdeste karşı istekli olmalarını sağlayacaktır.
4. Tekerlemeler
Çocukların sık sık oynadıkları el şaklatma oyunları çok meşhurdur ve genelde arkadaşlarından öğrendikleri belli tekerlemeleri söylerler bu tekerlemeler bazen faydasız bazen de zararlı tekerlemelerdir. Bunları tekrarlamak yerine onlarla el şaklatma oyunu oynarken Müslümanlar Müslümanlar! namaz kılarlar oruç tutarlar zekat verirler hacca giderler ve kelime-i şahadet getirirler gibi cümleleri makamlı ve nakarat halinde tekrarla sık sık oynayabiliriz.
5. Şiirler
Çocuklara namaz içerikli şiirler ezberletmek onların minik dünyalarını aydınlatmak için çok güzel bir başlangıçtır Resulullah’ın (sallallahu aleyhi ve sellem) eşi Hz Aişe çocuklarımıza şiir öğreterek dillerini tatlandırın demiştir. 6 yaşına kadar çocukların belli bir düşünce dünyaları olmadığından dolayı onların ilk canlılığı dilde başlar, bir düşüncenin dilde canlı tutulması onların bilinç altlarında ve gönüllerinde sürekli canlı kalmasını sağlar. Bütün ideolojik sistemler kendi değerlerini yaşatmak için küçük çocuklara şiirler ezberle ettirirler ve onları sürekli tekrar ettirerek dilde canlı tutmalarını sağlarlar. Biz de namaz içerikli şiirler ezberleyerek namazı canlı tutalım.
6. Tekrar
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem ilk konuşmaya başlayan çocuğa la ilahe illallah öğretiniz buyurmuştur ve yine Kur’an-ı Kerim’den: ” Her türlü hamd O Allah’a mahsustur ki, asla evlat edinmemiştir. Hakimiyetinde hiçbir ortağı yoktur. Acze düşüp de bir desteğe muhtaç olmamıştır, de ve tekbir getirerek O’nun büyüklüğünü ilan et” (İsra Suresi 111. Ayet) ayetini yeni konuşmaya başlayan çocuklara 7 sefer tekrarlatarak ezberletmiştir. Dil sürekli bir şeyi tekrar edip kulaklar onu dinlediğinde gönüllerde o düşünceye karşı mutlaka bir uyanış ve sevgi başlar. Bundan dolayı çocukların dillerini zararlı sözlerden korumak çok önemli olduğu gibi faydalı sözleri öğretip tekrarlattırmak da önemlidir.
7. Piyes ve Drama
Evde çocuklarla abdest ve namaz içerikli piyes ve dramalar oynamak da faydalıdır. 6 yaşına kadar olan zaman diliminde sevdirerek Kur’an eğitimi alan çocuklar ibadetlere daha yatkın olur. Allah Resulü çocuklarımızı Kur’an talimi üzerine yetiştiriniz buyurmuştur. Kur’an eğitimi alarak büyüyen çocuk ibadetlere daha yatkın olduğu gibi ahlaken de anne babasının yüzünü aydınlatacak meziyetlerle donatır.
8. Doğru Örnekler
Çocukların peygamber ve sahabe sevgisi ile yetişmesi karakter gelişimlerine yardımcı olur. Uygun zamanlarda düzenli bir şekilde Hz. Muhammed’in (sallallahu aleyhi ve sellem) ve sahabelerin hayatını ihtiva eden kitapların okunması onların ibadet eğitimine katkı sağlar. Ev içerisinde çocukların en küçük hareketlerinde bile Peygamber böyle yapardı, Enes şöyle yapmıştı, bu gibi durumda Abdullah İbn’i Ömer şöyle davranırdı gibi yönlendirme yaparak sahabe örnekleri oluşturmak çok faydalıdır. İleri ki hayatlarında başka örnek aramak zorunda kalmaz gerçek örneklerle yetinmeyi öğrenirler.
9. Teknoloji
Çocukların beyinlerine akıllı telefon ve tabletler sayesinde hangi tohumların ekildiğini çok iyi bildiğimiz için özellikle 6 yaşına kadar bu iletişim araçlarının onlardan mutlaka uzak tutalım, 6 yaşından sonra da ne kadar itidalli olurlarsa Allah’a ve namaza o kadar yakın olacaklarını unutmayalım.
10. Sohbet
Evlerimizde sürekli açık duran sohbet dersleri çocukların eğitimi için çok önemlidir. Bebeklikten itibaren çocuklar oyun oynarken nasihat içeren dersler açık durursa onlar farketmeden bilinçaltları namaz ve ibadet düşüncesi ile dolacaktır. Ayrıca çocukların bilinçaltına bir konu yerleştirilmek istendiğinde uykuya geçmeden hemen önceki zamanı değerlendirmek gerekir. Çünkü çocuğun beyni uyumadan önce son duyduğu şeyleri gece boyunca tekrar eder. Bazı aileler biz böyle özel ihtimamlarla büyümedik peki biz de bir sorun var mı düşüncesiyle meselenin önemini dikkatlerinden kaçırabilir. Daha sağlam bir ibadet terbiyesi almış olsalardı kim bilir ibadetlerinden ne kadar çok feyz alacaklardı buna asla bilemeyecekler. Unutulmamalıdır ki eğitimin temel prensibi doğruları yapmaktır tüm yanlışları denemek ya da ihmal ile övünmek değil. Buna benzer düşünce ile de bazı kimseler sahabelerin eğitimine küçükken başlanmadığı halde kaydettikleri ilerlemeleri örnek göstermektedir. Oysa onların Allah Resulü gibi bir terbiyecinin eteğinde yeniden bebek ve yeniden çocuk olacak kadar masum bir terbiyeden geçtiğini unutuyorlar. 0-6 yaş eğitim açısından en kıymetli yaştır. Bu eğitimin çocuklara hitap etmesinden dolayı çocuk simgeler taşıması bu işin basite alınmasına sebep olabiliyor. Oysa şeytan bu konuda insanlardan daha fazla bilgi sahibi olduğu için bilinçaltı uygulamalarına çok fazla yatırım yapıyor. Ailesi tarafından zararlı yayınlardan korunmayan, yararlı aktivitelere teşvik edilmeyen çocuğun bilinçaltı ve karakteri bu gelgitler arasında şekillenmek zorunda kalır. Küçük çocuğu olan anne ve baba çocuğun kimlerle görüştüğünü, nerelere gittiğini, ev içerisinde hangi konuşmalara şahit tutulduğuna ve görüp izlediğine çok dikkat etmelidir. Çünkü yanı başlarında bir nesil büyümektedir.
Kaynaklar
www.fetvameclisi.comÇocuğum Namazla Büyüyor/ Rümeysa Küçük Koyuncu
