158. MEKTUP

MEVZUU: Kemal mertebelerinin değişik olması, istidatların değişik olmasına bağlıdır.

***

NOT : İMAMI RABBANİ Hz. bu mektubu, Şeyh Hamid Bengalî’ye yazmıştır.

***

Bilesin ki,

Kemal mertebeleri, istidadların değişik durumuna göre çeşitlidir. Kemalde değişiklik, bazan kemiyet hasebile, bazan da, keyfiyet hasebi ile olmaktadır. Bazan da, her ikisi ile birden olur. Bazılarının kemali, sıfatların tecellisi ile olur. Bazılarının kemali, zatî tecelli ile olur.

Anlatılan iki tecelli erbabı arasında ve bu iki tecellinin kendileri arasında açık farklar vardır.

Bazılarının kemali dahi, kalb selâmeti ile olur; bir de ruhun halâsı ile..

Bazılarının kemali dahi ikisinin birleşimi ile olur. Yani: Kalbin selâmeti ve ruhun halâsı.. Bir de şuhud-u sırri ile..

Üçüncülerin kemali anlatılan üç şeyle olacağı gibi; hafaya mensub hayret hali ile de olur..

Dördüncülerin kemali anlatılan dört şeyle olacağı gibi ahfaya mensup ittisal ile de olur.

— «Bu, Allah’ın fazlıdır; onu dilediğine verir. Allah, büyük fazlın sahibidir.» (62/4)

Anlatılan mertebelerin hangisinde olursa olsun; kemal husule geldikten sonra:

a) Tekrar geriye dönülebilir..

b) Bulunduğu yerde sebat ve istikrar olur..

Birinci anlatılan (a bendindekiler) makam, tekmil ve irşad makamıdır. Davet için, Hak tarafından, halka geri gönderilir.

İkinci anlatılanlar ise., (b bendindekiler..) halk arasından çekilip inzivaya girmişlerdir.

Evvelen ve ahiren selâm..