Tavla ve Satranç Oynamanın Haram Oluşu Hakkında Ayet ve Hadisler

Ey iman etmiş olan kimseler! Şarap ( gibi sarhoş edici tüm içkiler ), kumar, dikili taşlar ve fal okları ancak şeytanın amelinden olan ( ve sadece onun hoş gösterip sebebiyet verdiği) birer pisliktir. öyleyse bundan uzak durun. Taki siz (Allahın azabından kurtulup) felaha erişebilesiniz.
Tavla ve Satranç Hakkında Ayetler
ا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (maide-90)
MAİDE SÜRESİ 90. AYETİN MANASI :
Ey iman etmiş olan kimseler! Şarap ( gibi sarhoş edici tüm içkiler ), kumar, dikili taşlar ve fal okları ancak şeytanın amelinden olan ( ve sadece onun hoş gösterip sebebiyet verdiği) birer pisliktir. öyleyse bundan uzak durun. Taki siz (Allahın azabından kurtulup) felaha erişebilesiniz.

نَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاء فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللّهِ وَعَنِ الصَّلاَةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ (maide-91)
MAİDE SÜRESİ 91. AYETİN MANASI :
Şeytan, Şarap ( gibi içkiler ) ve kumar sebebiyle ancak aranıza düsmanlık ve kin yerleştirmek,  bir de sizi Allah’ın zikrinden ve namazdan alı koymak ister. Artık siz (bunlardan ) vazgeçen kimselersiniz değilmi?
TAVLA VE SATRANÇ HAKKINDAKİ HADİS-İ ŞERİFLER

1- Tavla Hakkında Hadis

Süleyman İbn-i Büreyde’nin Babasından ( Radıyallahu Anh)’dan  rivayet ettiği bir hadisi şerifteRasulüllah ( Sallallahu Aleyhi ve Sellem)  şöyle buyurmuştur:

“Tavla oynayan kişi sanki elini domuz eti ve kanıyla boyamış gibidir” (müslim)
2- Zar hakkında hadis

Ebu Musa El Eşari ( Radıyallahu Anh)’dan  rivayet edilen bir hadisi şerifte Rasulüllah ( Sallallahu Aleyhi ve Sellem)  şöyle buyurmuştur:

“Kim, zarla oynarsa şüphesiz Allah’a ve Rasülüne isyan etmiş olur” (ebu davud, ibni mace)
2- Zarla oynamanın kumar oluşu hakkında hadis

Ebu Musa El Eşari ( Radıyallahu Anh)’dan  rivayet edilen bir hadisi şerifte Rasulüllah ( Sallallahu Aleyhi ve Sellem)  şöyle buyurmuştur:

“O haksız yere nasip çıkaran yazılı zarlardan sakının. Çünkü onlarla oynamak kumardandır” (beyhaki, ahmed bin hanbel)
2- Satranç hakkında hadis

İbni Abbas ( Radıyallahu Anh)’dan  rivayet edilen bir hadisi şerifte Rasulüllah ( Sallallahu Aleyhi ve Sellem)  şöyle buyurmuştur:

“Şunu bilin ki! “Vallahi senin şahını öldürdüm” diyen satranç ashabı şüphesiz ki cehennemdedir.”(deylemi, müsnedi firdevs)
2- Satranç hakkında hadis-i şerif

Vasile ibnil Eska ( Radıyallahu Anh)’dan  rivayet edilen bir hadisi şerifte Rasulüllah ( Sallallahu Aleyhi ve Sellem)  şöyle buyurmuştur:

“Allah-u Teala hazretlerinin bir levhası vardır ki her gün ona üç yüz altmış kere nazar ederek onunla kullarına rahmet eder, satranç oynayanların ise bu rahmetten nasibi yoktur.” (Ali El Muttaki, Kenzul Ummal)

SATRANÇ HAKKINDAKİ RİVAYETLER

Hz. Ali (R.A.) şöyle buyurmuştur. : ” Satranç oynayan, insanların en yalancısıdır, onlardan biri öldürmediği halde (öldürdüm) der.” (beyhaki)

İbni Şihap (Rahimehullah) a satranç sorulduğunda  : ” O batıldandır, Allah ise batılı sevmez” diye cevap verdi.(beyhaki)

İbni Ömer (R.A.) a satranç sorulduğunda  : “O kumardan daha beterdir. (beyhaki)

İmam-ı Malik (R.A.) a satranç sorulduğunda  : “O tavladan da şerlidir.” buyurdu. bunun izahı iki yöndendir.:

1.  Tavla oyunu santranç kadar kalbi meşgul etmez zira satranç uzun düşünmek gerektiğinden çok vakit ziyanına neden olur.

2. Tavlacılar arasında santranç oynayan kadar çekişme olmaz zira satranç oyuncularının fuzili konuşmaları daha fazla mücadeleleri daha şiddetlidir. Üstelik insanların satrança olan meyilleri daha kuvvetli olduğundan bu oyun daha kötü görülmüştür.
Yukarda ki ayeti kerime ve Hadis-i şeriflerden yola çıkarak 4 mezheb imamı tavla oynamanın kumar olsun olmasın haram olduğu konusunda görüş birliğine varmıştır.

Santranç oyunu üç mezhep imamına göre haram sayılmıştır. İmam-ı Şafi ise mekruh görmüştür. ancak kumar olduğu veya bir farzın zayi olmasına sebebiyet verdiği takdir de imam-ı şafiye göre de haramdır.

Bu oyunlarla oynayanların şahitliği geçerli sayılmaz.

Kurtubi tefsirinde zikredildiğine göre bu ayeti celile kumar olsun olmasın tavla ve satranç gibi oyunların haram oluşuna delalet etmektedir. Çünkü Allahu teala içki ve kumarın haram oluşunun sebebini açıklarken şeytanın bu suretle insanlar arasına kin ve nefret soktuğunu zikirle namazdan alı koyduğunu açıklamaktadır. dolayısyla insanlara alışkanlık veren aralarına düşmanlık ve nefret sokan onları zikirden ve namazdan alı koyan her eğlencenin içki gibi haram olması gerekmektedir.

Tavla satranç ile ilgili daha fazla bilgi için Ruhul furkan tefsirine başvurabilirsiniz.

Kaynak : Ruhul furkan cilt:8  sayfa : 26-31